Yeni Bir Koruma Dönemi Başlıyor mu?
Donald Trump’ın son dönemde yaptığı yüksek gümrük vergisi açıklamaları, küresel ticaretin geleceğine dair önemli soru işaretleri bırakıyor. Birçok ekonomi uzmanı, bu durumu 1913 yılıyla kıyaslayarak, “Dünya 1913’e dönüyor” ifadesini kullanıyor. Peki 1913’te ne oldu? Bugün yaşadıklarımızla benzerlikleri nerelerde bulabiliriz?
---
1913: Serbest Ticaretin Altın Çağı ve Sonrası
1913 yılı, küresel ticaretin en açık olduğu yıllardan biriydi. Ülkeler arasındaki gümrük duvarları düşüktü, sermaye ve iş gücü sınırlar arası hareket edebiliyordu. Dünya, “ilk küreselleşme dönemi”ni yaşıyor ve ticaretin sınırlarını aşmıştı. Ancak 1914’te I. Dünya Savaşı patlak verdi ve bu altın çağ sona erdi. Savaş, ülkeleri içe kapattı, ticaret kısıtlandı, gümrük tarifeleri yükseldi.
---
Bugün Ne Değişti?
Trump’ın son açıklamaları, serbest ticaretin erozyona uğramaya başladığına işaret ediyor. Küresel ticaretin merkezindeki büyük güçlerden biri olarak ABD, artık “Amerikan üretimini koruyalım” diyerek, dışa bağımlılığı azaltmayı amaçlıyor. Ancak bu durum, tüm dünyada karşılıklı gümrük vergileri artışına ve ticaret savaşlarına yol açabilir.
İçerideki üretimi koruma isteği, dışa kapalı ekonomiler yaratma riski taşıyor. Ve bu, sadece ekonomik bir sorun değil, küresel iş birliği, güvenlik ve barış açısından da tehlikeli bir yol olabilir.
---
1913 ve Bugün Arasındaki Benzerlikler
Trump’ın açıklamaları ve geçmişteki küresel ticaret anlayışındaki değişimler, 1913 yılı ile ciddi benzerlikler taşıyor. O dönemde olduğu gibi, bugün de ülkeler arası ticaret daha az güvenli ve daha az serbest hale gelebilir.
Bir kez daha tarih, korumacılığın ve milliyetçiliğin ekonomik krizlere ve küresel çatışmalara yol açma tehlikesini gözler önüne seriyor.
---
Sonuç: Tarihten Alınması Gereken Dersler
1913 yılına dönüş, ticaretin ve küresel iş birliğinin yıkılması anlamına gelebilir. Bu dönemde yapılacak hatalar, sadece ekonomik değil, siyasi ve toplumsal sonuçlar da doğurabilir. Trump’ın açıklamaları bir uyarıdır; geçmişte yapılan hataları yeniden yaşamamak için küresel ticaretin açık ve ortak bir platformda yürütülmesi gerektiğini unutmamalıyız.
---
Seyir Defteri Notu:
Dünya ekonomisinin geleceği, geçmişteki hatalardan ders almak ve daha adil, açık bir ticaret düzeni kurmakla şekillenecek. Şu anki kararlar, 10, 20 yıl sonra alacağımız nefesin uzunluğunu belirleyecek. Bu nedenle her adımı dikkatle atmamız gerektiğini unutmamalıyız.
